2. Inclusieve en veilige stad

Doelen en activiteiten

Beleidsdoelen

Activiteiten

1. Basisinfrastructuur                                

1.1 Meer mensen functioneren zo zelfredzaam mogelijk en krijgen zo nodig hulp en ondersteuning.

Binnen de Sociale Basis Infrastructuur (SBI) wordt er o.a. vanuit de informatiewinkels en -punten advies gegeven over zorg en ondersteuning. Hierbinnen wordt specifiek aandacht gegeven aan bijvoorbeeld ouderen en mensen met een beperking. Daarnaast biedt Indebuurt033 en haar partners een breed aanbod aan collectieve ondersteuning aan. Ondersteuning voor mantelzorgers is hierbinnen ook vormgegeven.

1.2 Meer ouderen en inwoners met een beperking wonen (langer) zelfstandig.

We geven uitwerking aan het programma ‘Wonen en zorg’. Dit programma is gebaseerd op het statement Amersfoort een Thuis voor iedereen        Zie verder programma 3 Wonen.

1.3 Meer sociale cohesie in buurten en wijken.

Buurtnetwerkers en jongerenwerkers zetten zich continue in om de sociale cohesie te vergroten. Inwoners dragen zelf bij door activiteiten op te zetten, waar nodig met financiële ondersteuning vanuit de Subsidieregeling Projecten#Indebuurt. Buurtbesturen, bestaande uit inwoners en professionals, stimuleren inwonerbetrokkenheid en adviseren over de aangevraagde initiatieven.
In 2 wijken (Liendert en Schuilenburg) is de pilot Vreedzame Wijk gestart in samenwerking met de ABC-scholen.

1.4 Meer jeugdigen ontwikkelen zich optimaal.

Jongerenwerkers spelen een belangrijke rol in het stimuleren van jongeren om eigen initiatieven en ontmoetingen te organiseren. Daarbij werken zij nauw samen met bijvoorbeeld scholen en buurtsportcoaches.
Met het oog op de doorontwikkeling van het preventiebeleid doen wij mee aan het beleidsvormend leertraject, een initiatief van het Trimbos Instituut en het NJI, waarin verkend wordt of de succesvolle aanpak, ontwikkeld in IJsland, bij ons toegepast kan worden. De basis van het IJslands preventiemodel is regelmatige monitoring van beschermende en risicofactoren  die een rol spelen bij middelengebruik onder jeugdigen.  Met de informatie die dit oplevert krijgen gemeente en stakeholders handvatten om gericht risico’s terug te dringen en beschermende factoren te versterken. Hoewel het preventiemodel is gebaseerd  op het reduceren van middelengebruik onder jeugdigen kan en wordt het ook toegepast op een breed scala van gezondheids- en welzijnsvragen.  
Met de verwijsindex als instrument bedienen we professionals in een snel en effectief netwerk rondom de zorg van de jeugdige (leeftijd 0-23). Zodat hij de zorg, hulp of bijsturing krijgt die hij nodig heeft om zich te ontwikkelen tot een volwassene en wel op een zo vroeg mogelijk moment.

1.5 Minder mensen zijn sociaal geïsoleerd of eenzaam.

Ontmoeting en activiteiten in de wijk versterken de sociale verbanden. Veel inwoners maken gebruik van de Subsidieregeling Projecten#Indebuurt om ontmoetingen voor mensen in een sociaal isolement op te zetten. In 2019 hebben we de landelijke actie één tegen eenzaamheid ondertekend. Via deze actie vragen we aandacht voor eenzaamheid onder alle leeftijdsgroepen en willen we er voor zorgen dat de vele initiatieven die er zijn met elkaar verbonden zijn en bekend zijn bij de inwoners. We gaan hier in 2020 mee door. Dit doen we samen met betrokken partijen als Indebuurt033, de ouderenbonden en anderen.
Daarnaast is de Subsidieregeling ondersteuning wijkcentra opgesteld om de maatschappelijk overgenomen wijkcentra financieel te ondersteunen. In 2020 wordt deze ondersteuning geëvalueerd.

1.6 Meer mensen zijn in staat gezond te leven.

We gaan door met uitbreiding van de Gezonde Wijk en toepassing van Positieve Gezondheid voor het vergroten van gezondheid(svaardigheden) van inwoners die daarin risico lopen. Bijzondere aandacht is er voor samenwerking met andere (zorg)partijen, de gezondheidscheck, luchtkwaliteit en de invoering van de omgevingswet. De gezondheidssubsidie voor inwoners (en professionals) is opgenomen in de subsidieregeling projecten#Indebuurt.

1.7 Meer mensen helpen elkaar of zien naar elkaar om.     

Via de subsidieregeling projecten#Indebuurt kunnen inwoners subsidie aanvragen om initiatieven op te starten voor hun buurtgenoten. Ook in 2020 verwachten wij zo'n 350-400 initiatieven.

1.8 Meer organisaties en werkgevers zijn betrokken bij maatschappelijke vraagstukken.

Gemeente betrekt organisaties en werkgevers en waar mogelijk inwoners [ervaringsdeskundigen]  actief bij opstellen van beleid en bij uitvoering van beleid. Dit vindt in 2020 onder meer plaats bij het meerjarig beleidskader sociaal domein, vanuit het werkbedrijf, bij de invulling van de inburgeringsopgave en bij de implementatie van beleid rond de doelgroepen personen met ernstige psychiatrische aandoening en personen met verward gedrag.
Indebuurt033 heeft de opdracht om vanuit haar regierol relevante (informele) organisaties te betrekken bij maatschappelijke vraagstukken.

2. Ambulante zorg en ondersteuning, inclusief wijkteams

2.1 Meer mensen functioneren zo zelfredzaam mogelijk en krijgen zo nodig hulp en ondersteuning.

2.2 Meer ouderen en inwoners met een beperking wonen (langer) zelfstandig.

                                                                     2.3 Meer mensen zijn sociaal weerbaar.
2.4 Meer jeugdigen groeien op in een veilige en positieve gezinssituatie.
2.5 Meer jeugdigen ontwikkelen zich optimaal.

De wijkteams vormen de toegang tot een groot deel van de hulp en ondersteuning. Zij werken integraal. Wijkteams werken nauw samen met huisartsen, scholen en de jeugdgezondheidszorg, om in een zo vroeg mogelijk stadium vragen op te kunnen pakken. De jeugdgezondheidszorg wordt uitgevoerd door GGDrU, als uitvoerder van taken op het gebied van de Wet publieke gezondheid.
Naast de wijkteams zijn er andere partijen die een rol hebben in het bieden van toegang tot hulp en ondersteuning, zoals Indebuurt033 voor het geven van informatie en advies, de gemeentelijke afdeling Werk, Inkomen en Zorg voor inkomensondersteuning, dagbesteding en arbeidsintegratie en voorzieningen op het gebied van wonen en vervoer, en Stadsring51 voor schuldhulpverlening.

Genoemde partijen gaan de samenwerking op diverse manieren versterken, o.a. door het verbeteren van de procesinrichting van de toegang en het uitvoeren van de zgn. doorbraakaanpak bij complexe casuïstiek. Het doel is om huishoudens beter, sneller en tegen lagere kosten te helpen en om op basis van knelpunten beleid en systemen te verbeteren waar nodig.
Daarnaast wordt gewerkt aan de verbetering van de samenwerking in de driehoek wijkteams, huisartsen en jeugdgezondheidszorg, o.a. door uitbreiding van de functie van de POH-Jeugd GGZ. Door de huisartsenpraktijk te versterken met een POH-jeugd  verwachten wij de zorg voor jeugdigen en hun ouders/verzorgers efficiënter vorm te geven.  De instroom naar de specialistische jeugdhulp kan worden voorkomen en indien nodig wordt tijdig doorverwezen.
Tenslotte geven we de wijkteams meer ruimte om zelf begeleiding te kunnen bieden. Ook hiervan is het doel het bieden van vroegtijdige ondersteuning en het dichtbij organiseren  van hulp (preventie).
Genoemde activiteiten maken onderdeel uit van de maatregelen 'betaalbaarheid van zorg en ondersteuning'. Afspraken met de betrokken partijen worden geborgd in het Zorgakkoord.

3. Specialistische zorg en ondersteuning

Binnen het sociaal domein zijn wij als gemeente verantwoordelijk voor dienstverlening aan onze inwoners op het gebied van zorg en ondersteuning aanvullend op de inzet vanuit de wijkteams en de sociale basisinfrastructuur. Wij sluiten daarvoor (inkoop-) contracten en verstrekken subsidies met zorgaanbieders. Zorg wordt geleverd vanuit de kwaliteitseisen zoals opgenomen in de aanbestedingen en tegen een redelijke prijs.

Wij zien nog steeds stijgende wachttijden en -lijsten bij met name jeugdhulp aanbieders. Aangezien we veel aanbieders hebben gecontracteerd op met name ambulante jeugdhulp, zal er altijd gezocht moeten worden naar alternatieven, tenzij iemand wil wachten bij een zorgaanbieder naar keuze.

Samen met de regiogemeenten Amersfoort hebben wij in 2019 met zeven grote zorgaanbieders op jeugd [de breed spectrum aanbieders] die zowel de residentiële jeugdhulp als ambulante jeugdhulp bieden bij met name jeugdigen met complexe problematiek nieuwe contracten gesloten. Met deze aanbieders zijn wij een vierjarig contract aangegaan met collectieve afspraken om samen met gemeenten de transformatie en innovatie waaronder de betaalbaarheid van de jeugdhulp te realiseren.

Wij willen meer en betere samenwerking tussen gemeente, zorgverzekeraar en daarbij behorende samenwerkingspartners en gecontracteerde aanbieders. Hiertoe bereiden wij een Zorgakkoord voor tussen ketenpartners uit het sociaal en medisch domein.

In 2020 werken we aan het versterken van het accountmanagement richting zorgaanbieders. Doel is dat wij beter in gesprek zijn over de doelen van de transformatie en het naleven van afspraken hierover. Deze verbetering maakt onderdeel uit van de maatregelen voor de betaalbaarheid van zorg en ondersteuning.

We bereiden in 2020/2021 een onderzoek voor naar de  mogelijkheden van populatiebekostiging.

We blijven werken aan het verbeteren van goede en tijdig beschikbare sturings- en verantwoordingsinformatie, zonder dat dit leidt tot verhoging van de administratieve lasten. Hierdoor zijn we beter in staat gesprekken te voeren met aanbieders over de geleverde ondersteuning.

We willen de inzet van het Landelijk Transitie-Arrangement voor jeugdigen (zeer specialistische zorg, landelijk ingekocht) verbinden aan de lokale samenwerking op inzet van zorg en waar mogelijk terugbrengen. Hiervoor zal in de opgave met de breed spectrum aanbieders jeugd onderzocht worden wat er regionaal en lokaal opgebouwd/ ingezet kan worden als alternatief.  Ook dit is een van de maatregelen om de zorg betaalbaar te houden door transformatie van het aanbod.

3.1 Meer mensen functioneren zo zelfredzaam mogelijk en krijgen zo nodig hulp en ondersteuning.

De gecontracteerde aanbieders hebben de opgave om met hun inzet van zorg en ondersteuning volwassenen/jeugdigen en hun netwerk te versterken in hun zelfredzaamheid. Dat betekent waar nodig afstemming en samenwerking met de wijkteams/ toegang. In elke aanbesteding is een ontwikkelopgave opgenomen die gericht is op transformatie en innovatie in het zorglandschap inclusief afspraken hoe zorgaanbieders daaraan bijdragen.  

3.2 Meer ouderen en inwoners met een beperking wonen (langer) zelfstandig.

Zelfstandig wonen:

Ondanks uitbreiding van het aantal plekken Beschermd wonen en Begeleid wonen en het vaststellen van het Deltaplan wonen is passende huisvesting nog steeds onvoldoende beschikbaar voor verschillende doelgroepen [ouderen, jongeren, GGZ]. Voorbeeld hiervan zijn jongeren met een beperking die hierdoor niet kunnen uitstromen uit de jeugdhulp. Deze stagnatie in beschikbaarheid van passende huisvesting leidt geregeld tot nieuwe problemen en toename van inzet op zorg. voorbeelden hiervan zijn: huisvestingsproblemen die leiden tot disfunctioneren en noodzaak tot begeleiding/schuldhulpverlening, langere opname in residentiële jeugdhulp dan nodig is of dakloosheid en noodzaak tot uitbreiding maatschappelijke opvang. In 2019 is het Deltaplan wonen vastgesteld. Het statement wonen en zorg "Amersfoort een thuis voor iedereen" uit 2018 heeft daarin de basis gelegd voor het realiseren van woningen voor mensen met een ondersteuningsbehoefte.
Inzet specialistische maatwerkvoorzieningen                        Inwoners die zelfstandig wonen, maar hierbij wel ondersteuning nodig hebben kunnen bijvoorbeeld hulp bij het huishouden, ambulante begeleiding, vervoer of dagactiviteiten aanvragen. In 2020 bereiden wij een nieuwe aanbesteding voor op  dagactiviteiten, omdat de looptijd van de contracten op 31 december 2020 eindigt. We onderzoeken of een deel van de inzet op dagactiviteiten kan worden uitgevoerd in de sociale basisinfrastructuur.
Cultuurspecifieke zorg                                        De raad heeft het college verzocht (094M) om ervaring op te doen voor het bieden van ondersteuning aan ouderen met een migrantenachtergrond in de eigen taal en cultuur. Op basis van een verdiepend gesprek in de Ronde naar de wensen en behoeften hieraan, zullen we verder verkennen wat hiervoor nodig is.

3.3 Meer mensen zijn sociaal weerbaar.

Activiteiten zijn verwerkt in andere activiteiten die hierboven genoemd zijn.

3.4 Meer jeugdigen groeien op in een veilige en positieve gezinssituatie.

Jeugdigen moeten zolang en zoveel mogelijk kunnen opgroeien in een veilige gezinsomgeving. Ons beleid en vervolgens bijbehorende inkoop van zorg, is erop gericht om meer kleinschalige gezinsvormen te bieden waaronder ook alternatieve vormen van residentiële zorg. Deze opgave maakt onderdeel uit van de collectieve transformatie opgave die onderdeel uitmaakt van de afspraken met de zeven jeugdhulpaanbieders [breed spectrum, zie hierboven].

3.5 Meer jeugdigen ontwikkelen zich optimaal.

Activiteiten zijn verwerkt in andere activiteiten die hierboven genoemd zijn.

4. Bescherming en veiligheid:

4.1 Meer volwassenen leven in een veilige (thuis) situatie.

Wewerkenvanuit het beleidskader Opvang en Bescherming aan een ondersteunings-continuüm van preventie, toeleiding, ondersteuning met waar nodig verblijf en nazorg. Onderdelen daarbinnen zijn:
We bereiden samen met onze regiogemeenten een nieuw financieel sturingsmodel voor dat vanaf 2022 wordt gehanteerd bij de regionale samenwerking rond beschermd wonen.
Per 1 januari 2022 wordt volgens de huidige planning het budget voor Beschermd Wonen verdeeld over alle gemeenten. In 2020 werken wij in samenwerking met de regiogemeenten de regionale financiële  samenwerkingsafspraken verder uit, die naar verwachting eind 2019 worden vastgesteld
We zetten in op versnelling van de door- en uitstroom uit de maatschappelijke opvang, zodat effectief wordt omgegaan met opvangplekken.     Er wordt onder andere gewerkt aan een plan van aanpak om dit vorm te geven. In het najaar zijn er gesprekken met de raad over mogelijke aanvullende maatregelen. De uitwerking en implementatie hiervan vindt plaats in 2020.
We werken verder aan een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag; onder andere:
We versterken afspraken over samenwerking met Wmo-partners in de wijk bij uitstroom uit de GGZ.
We onderhouden de in 2019 ontwikkelde samenwerkingsafspraken tussen wijkteams bemoeizorg (Wmo) en ambulante GGZ (ZvW).
We voeren onze taken in de Wet verplichte GGZ uit, die per 2020 in werking treedt.
We werken met de andere gemeenten in de provincie Utrecht aan de ontwikkeling van het Veiligheidshuis naar een Zorg-en Veiligheidshuis.

We verhelderen routes voor inwoners / werkwijzes bij woonoverlast/ locatiegerichte inzet.

We volgen samen met GGZ Centraal de landelijke ontwikkelingen rond wetgeving voor het structureel borgen van GGZ vervoer.
De inzet op huiselijk geweld onder volwassenen voor dit doel staat nader beschreven onder 4.2.

4.2 Meer jeugdigen groeien op in een veilige en positieve gezinssituatie. /
4.1 Meer volwassenen leven in een veilige (thuis) situatie.

Wij voeren de in 2019 geactualiseerde de regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling van de twee centrumgemeenten Utrecht en Amersfoort  en de zes Utrechtse jeugd/Wmo regio’s uit. Daarin maken wij onze regionale vertaling van het landelijk Actieplan “Geweld hoort nergens thuis” en waar passen ook het landelijke programma “Zorg voor jeugd”.
We investeren blijvend in de goede samenwerking tussen Veilig Thuis, SAVE-teams (geïntegreerde jeugdbescherming en jeugdreclassering), de Raad van de Kinderbescherming, wijkteams en de veiligheidsketen.

We geven met onze partners uitvoering aan de verbeterde Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

We borgen de samenwerking tussen Wmo partners GGZ en de veiligheidsketen voor complexe langdurig onveilige situaties (MDA++) in het zorg en veiligheidshuis in nauwe samenwerking met Veilig Thuis en het Centrum voor Seksueel Geweld (CSG)

5. Diversiteit, integratie en toegankelijkheid

We blijven stelling nemen tegen discriminatie. Eind 2019 leggen we de Raad de antidiscriminatienota ter goedkeuring voor. In 2020 en verder geven we uitvoering aan de nota.

We stimuleren binnen regulier beleid aandacht voor diversiteit en inclusie, in de gemeentelijke organisatie, in uitvoerende organisaties en bij werkgevers.

5.1 Meer ouderen en inwoners met een beperking wonen (langer) zelfstandig.

We werken integraal aan een toegankelijke stad en voeren jaarlijks een agenda toegankelijkheid uit. Op verzoek van de Raad (095M) evalueren we in 2020 de gestelde doelen en op basis daarvan doen we een voorstel voor het vervolg.

5.2 Meer mensen zijn sociaal weerbaar.

In 2020 continueren we de aanpak ter versterking van de inclusieve samenleving om polarisering en radicalisering te voorkomen.
In 2020 voeren we de regenboogagenda uit en ontwikkelen we deze verder.

5.3 Meer mensen beheersen het Nederlands en hebben kennis van de samenleving.

In 2020 gaan we verder met de uitvoering van een aantal doorlopende aanbevelingen uit het rekenkamerrapport ‘Effectiviteit integratiebeleid Amersfoort’, o.a. het stedelijk netwerk integratie. Tevens bereiden we ons voor op de stelselwijziging ‘Veranderopgave Inburgering’ (nieuwe Inburgeringswet) en gaan waar mogelijk alvast aan de slag.

6. Werk en Inkomen

6.1 Minder volwassenen en kinderen ervaren financiële belemmeringen om mee te doen.

We breiden ons digitaal platform www.geldcheck033.nl voor de toegang tot onze minimaregelingen en regelingen van partners in de stad verder uit. We zetten intensief in op online en offline zichtbaarheid om werkende armen en ouders van kinderen die opgroeien in armoede te bereiken.
Daarnaast zetten we in op het versterken van de effectiviteit van ons financieel vangnet, de schuldhulpverlening en onze persoonlijke dienstverlening.
Dit doen we onder andere door trainingen stress sensitieve dienstverlening te organiseren voor alle ketenpartners die dit willen, te leren van klantreizen, ondersteunen van het vergroten van het huishoudinkomen van niet-uitkeringsgerechtigden, en te verkennen hoe we ervaringsdeskundigheid kunnen inzetten.
Eventuele maatregelen voortkomend uit het Nibud-onderzoek 2019 voeren we uit. Deze hebben betrekking op het verminderen van de armoedeval.
Om te voorkomen dat problematische schulden ontstaan versterken we onze aanpak om financiële problemen zo vroeg mogelijk te signaleren en op te lossen.
We bieden alle inwoners optimaal toegankelijke en kosteloze schuldhulpverlening, zonder voorwaarden vooraf.
We werken daarbij ook met het verstrekken van saneringskredieten vanuit het  Herstructureringsfonds. Verder onderzoeken we of er voldoende mogelijkheden zijn om inwoners te ondersteunen bij het oplossen van kleine schulden.
We verbinden de leefgebieden inkomen en gezondheid.
We zetten op basis van de peiling van februari van dit jaar  de Actiefpremie (ongewijzigd) voort.

6.2 Meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werken (incl. sociale activering en dagbesteding).

We zetten op basis van maatwerk en een zorgvuldige diagnose instrumenten in die bijdragen aan een snelle en duurzame toeleiding naar werk. Dat kan bijvoorbeeld gaan om (om- of bij)scholing, intensieve sollicitatiebegeleiding, taalvaardigheden, of een oriëntatietraject om te ontdekken waar de mogelijkheden, motivatie en kansen liggen op de arbeidsmarkt.
We realiseren werkbehoud door rekening te houden met de persoonlijke motivatie, passende scholing (regulier, maar ook op de werkvloer), intensieve ondersteuning en passende nazorg.
Als werk (nog) niet mogelijk is, stimuleren en motiveren we iedereen op andere wijze sociaal en/of maatschappelijk actief te zijn. Dat kan afhankelijk van de mogelijkheden van de betrokkenen gaan om vrijwilligerswerk, dagbesteding of andere vormen van sociale participatie. Binnen het voornoemde reguliere re-integratiebeleid hebben we met de inzet van specifieke activiteiten en voorzieningen extra aandacht voor mensen met een arbeidsbeperking, statushouders, ouderen, zelfstandigen en jongeren die extra ondersteuning nodig hebben om de aansluiting met de arbeidsmarkt te vinden (zie ook programma 3.2).

6.3 Meer organisaties en werkgevers zijn betrokken bij maatschappelijke vraagstukken.

We stimuleren sociaal ondernemerschap, in het bijzonder als dit werkgelegenheid creëert voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We bieden daarom actief onze diensten aan om werkgevers te ondersteunen in het creëren en begeleiden van werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit moet leiden tot een duurzame arbeidsrelatie. We benutten daarbij ook de expertise en innovaties van RWA/Amfors. Bij RWA/Amfors staat de ontwikkeling van de medewerkers, zo mogelijk naar een werkplek bij een reguliere werkgever, voorop.
We intensiveren onze werkgeversbenadering met oog voor de kwetsbare doelgroepen, voldoende leer werk - en stageplekken, scholen op de werkvloer, praktijkverklaringen, het voorkomen van arbeidsdiscriminatie en Social Return on Investment.
Naast het toeleiden naar werk vragen we werkgevers ons te helpen ons financieel vangnet en onze minimaregelingen onder de aandacht van hun werknemers te brengen.

6.4  Meer mensen functioneren zo zelfredzaam mogelijk en krijgen zo nodig hulp en
ondersteuning.

Door drempels weg te nemen in onze dienstverlening en gerichte communicatie-acties in te zetten maken we ons financieel vangnet en onze minimaregelingen bereikbaarder voor verschillende doelgroepen.
Als er sprake is van onvoldoende zelfredzaamheid worden de minimacoaches ingezet. Zij ondersteunen mensen in hun zelfredzaamheid en stimuleren ze om zoveel mogelijk te participeren. Ze gaan uit van wat mensen zelf kunnen en wat hun eigen kracht is. Ook worden activeringstrajecten ingezet als er sprake is van onvoldoende participatie of ‘grip op eigen leven’.

6.5 Minder mensen zijn sociaal geïsoleerd of

eenzaam.

We streven ernaar dat iedereen naar vermogen kan participeren in de samenleving, bij voorkeur met regulier werk. Voor bepaalde doelgroepen is arbeidsinschakeling een te hoog gegrepen doel. Voor deze personen staat dan ook niet re-integratie, maar (sociale) participatie en zelfredzaamheid voorop. Als dat nodig is, begeleiden we deze mensen met een activeringstraject. Daarbij verrichten zij, uitgaande van de individuele mogelijkheden, activiteiten gericht op het (weer) krijgen van grip op eigen leven. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan vrijwilligerswerk, met of zonder begeleiding. Activering kan ook een opstap zijn naar een re-integratietraject gericht op werk.