Portefeuillehouders
Wethouder Willem-Jan Stegeman |
Doelstellingen
- Lasten die reëel zijn bij het voorzieningenniveau. Bij de kwaliteit en het voorzieningenniveau van een stad als Amersfoort horen lokale lasten die beperkt blijven, maar wél reëel en op een gemiddeld niveau zijn.
- Kostendekkend opleggen van rioolheffing, afvalstoffenheffing en leges/retributies.
Onze inzet
De lastenontwikkeling varieert per doelgroep ten opzichte van 2019. Gemiddeld stijgen de lasten voor eigenaren van woningen zo’n 3,3 tot 4%. Voor huurders is de lastenontwikkeling lager, namelijk 2,2 tot 3,7%. Rioolheffing stijgt minder dan onze peilaanpassing, namelijk met 1,8%. De ontwikkeling van de onroerende-zaakbelasting wordt voor het jaar 2020 gekenmerkt door een drietal elementen: peilaanpassing, de afbouw van de precariobelasting en het wegvallen van een in 2019 gehanteerde incidentele korting. De afvalstoffenheffing stijgt als gevolg van extra kosten bij het milieubrengstation. De lastenontwikkeling zal deels nog worden beperkt, omdat het nutsbedrijf als gevolg van de verlaagde precario onder toezicht van de ACM de tarieven dient te verlagen.
Inwoners met een minimuminkomen die de lokale lasten niet kunnen betalen, kunnen kwijtschelding krijgen. Dit geldt ook voor de privéaanslag van ondernemers met een minimum inkomen.
We zorgen voor een tijdige en correcte verzending van WOZ-waardebeschikkingen en belastingaanslagen. Beschikkingen en aanslagen worden zoveel mogelijk met dagtekening 31 januari, maar uiterlijk met dagtekening 29 februari (wettelijke termijn) verzonden. Ook de afhandeling van bezwaarschriften vindt tijdig plaats. De termijn voor het doen van een uitspraak is het einde van het kalenderjaar, maar Amersfoort streeft ernaar dat traject vóór 1 oktober af te ronden. We verlenen kwijtschelding zo mogelijk geautomatiseerd; schriftelijke verzoeken handelen we binnen een gemiddelde termijn van 50 dagen af.
Van m3 naar m2
Op 8 september 2016 heeft de Waarderingskamer het besluit genomen om met een overgangstermijn van vijf jaar alle gemeenten en uitvoeringsorganisaties de woningen verplicht te laten taxeren op basis van de gebruiksoppervlakte. De belangrijkste reden daartoe is dat dit beter aansluit bij de markt. Immers in nagenoeg alle (internet) advertenties voor de verkoop van woningen staat de gebruiksoppervlakte van de woning centraal. Op dit moment wordt er binnen de gemeente Amersfoort voor woningen nog getaxeerd op basis van kubieke meters inhoud (m3). Dit houdt dus in dat er een omvangrijke conversie plaatsvindt van inhoud (m3) naar oppervlakte (m2) voor alle woningen binnen onze gemeente. Het simpelweg overnemen van de oppervlakte vanuit de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) is hierbij niet toegestaan. Onder andere omdat de eisen die de Waarderingskamer stelt aan de kwaliteit van de berekeningen hoger zijn dan dat die worden gesteld bij de BAG. Voor het belastingjaar 2022 moet de overgang naar taxeren op basis van gebruiksoppervlakte gerealiseerd zijn. Wij gaan in 2020 schaduwdraaien om dit traject in 2021 te kunnen afronden en de waardering dan op basis van m2 te kunnen laten plaatsvinden. In geval van een calamiteit is er dan nog een “uitwijk”.
Aansluiting op de Berichtenbox van MijnOverheid
De afdeling Belastingen is aangesloten op de Berichtenbox van MijnOverheid. Dit betekent dat WOZ-beschikkingen/aanslagbiljetten gemeentelijke belastingen en de aanmaningen, beveiligd in de Berichtenbox worden geplaatst wanneer inwoners daarvoor toestemming hebben gegeven. Voor bedrijven komt er een bedrijvenvariant. Meer dan de helft van alle privé-aanslagen (54%) wordt al via de Berichtenbox verzonden.
Digitale belasting balie
Voor de digitale balie van belastingen is in 2019 de basis gelegd. In 2020 zal een verdere doorontwikkeling plaatsvinden, waarmee de digitale dienstverlening voor inwoners en bedrijven rondom het proces van waarderen, heffen en innen wordt geoptimaliseerd. Door deze belastingbalie is de afdeling Belastingen 24/7 bereikbaar. Inwoners kunnen bijvoorbeeld digitaal hun aanslagen en taxatieverslagen raadplegen, wijzigingen doorgeven en betalen via iDeal. Daarmee brengt de afdeling Belastingen de dienstverlening van Amersfoort dichterbij.
Betalingstermijnen aanslagen
Voor aanslagen die via automatische incasso worden geïnd gelden 10 termijnen. Ruim 70% van de belastingbetalers betaalt via automatische incasso. Het aantal termijnen zal in 2020 worden gehandhaafd. Aanslagbedragen van meer dan € 5.000 kunnen overigens niet via automatische incasso worden geïnd. Daarvoor geldt een betaaltermijn van een maand. Voor overige niet-automatische incasso’s gelden twee betaaltermijnen.
In het vervolg van deze paragraaf lichten wij onze beleidsvoornemens nader toe.
Onroerende-zaakbelasting (OZB)
Tariefontwikkeling
De reguliere peilaanpassing is bepaald op 2%. Deze wordt verwerkt in de tarieven. Een andere maatregel is de afbouw van de precariobelasting. Het Rijk heeft besloten de precariobelasting voor ondergrondse infrastructuur van nutsbedrijven af te schaffen per 2022. Uw raad heeft ervoor gekozen om de precariobelasting geleidelijk af te bouwen. Deze afbouw wordt verwerkt in de OZB, voor 2020 een bedrag van € 575.000. Daarnaast vervalt de incidentele korting van € 650.000, zoals die in 2019 gold. Deze maatregelen tezamen zorgen voor een verhoging van de gemiddelde aanslag OZB met 4,9%.
Herwaardering
Voor het belastingjaar 2020 zal de OZB worden gebaseerd op de nieuwe taxatiewaarden per 1 januari 2019. Vanuit het oogpunt van stabiliteit en voorspelbaarheid hebben schommelingen van WOZ-waardes geen invloed op de hoogte van de gemiddelde aanslag OZB. Niet wanneer waardes dalen, maar ook niet als waardes stijgen. Bij de tariefaanpassing voor 2020 zullen wij ervoor zorgen dat als gevolg van de herwaardering de tarieven in procenten weliswaar lager zijn, maar dat de aanslag OZB in euro's gelijk blijft. Wel kan het natuurlijk zo zijn dat bepaalde typen onroerend goed een waardeontwikkeling laten zien die van het gemiddelde afwijkt, hetgeen dan ook tot een hogere of lagere belastingaanslag zal leiden. Vooral voor woningen geldt dat de waardeontwikkeling voor sommige categorieën fors is. Uit de eerste resultaten van de herwaardering zijn flinke schommelingen te zien tussen wijken en typen woningen. De afwijkingen variëren van een stijging van enkele procenten tot waardestijgingen van wel 20% en meer. Juist bij grote waardestijgingen zullen belastingplichtigen meer dan gemiddeld bijdragen aan OZB en rioolheffing. Dat feit brengt naar alle waarschijnlijkheid met zich dat een groter aantal Amersfoorters contact zoekt of bezwaar maakt. Dat effect was in 2019 al duidelijk, toen de waardestijgingen ook fors waren.
Bij de vaststelling van de verordeningen OZB en rioolheffing gaan wij nader in op de uitkomsten van de herwaardering en zullen dan eveneens de nieuwe gemiddelde WOZ-waarde opnemen (verplichte indicator BBV). Vanwege de complexiteit van de markt voor onroerend goed op dit moment is het nog de vraag of de herwaardering voor de begrotingsvaststelling kan worden afgerond.
Samenwerking met inwoners en bedrijven
Wij streven naar een zo goed mogelijke herwaardering, vertrouwen op deze waardering en streven naar een zo beperkt mogelijk aantal bezwaarschriften. Daarom stuurt de afdeling Belastingen jaarlijks een zogenaamde voormelding aan enkele duizenden eigenaren van onroerend goed. Eigenaren krijgen een geprognosticeerde WOZ-waarde, met daarbij een onderbouwing van de totstandkoming van die waarde. Dat alles in een digitale omgeving, die benaderbaar is via de digitale belastingbalie. Met een respons van zo’n 25% worden door de voormelding vooraf eventuele gebreken, verbouwingen etc. onderkend. Niet alleen het aantal bezwaarschriften neemt daardoor relatief af, maar het vertrouwen in een WOZ-waarde waar eigenaren invloed op kunnen hebben, neemt daardoor toe.
Daarnaast is de mogelijkheid om contact op te nemen met de taxateur en met hem of haar te overleggen over de totstandkoming van de WOZ-waarde. Ook wanneer de aanslag/WOZ-beschikking al is opgelegd en de inwoner of het bedrijf hierover vragen heeft, of als hij het niet eens is met de waarde. Dat past in een informelere benadering van geschilsituaties. Immers, een juridisch juiste duiding van een geschil, betekent niet automatisch dat een probleem is opgelost. Zonder afbreuk te doen aan de procedurele rechtvaardigheid, zijn er mogelijkheden om te zorgen voor effectieve geschilbeslechting. Het grote voordeel voor inwoners en bedrijven is dat zij niet per definitie bezwaar moeten maken om tot een oplossing te komen. Zo lossen we samen een probleem op en voorkomt het directe contact dat inwoners en bedrijven de stap naar een zgn. No-cure-no-pay bureau (NCNP) maken. Het aantal bezwaren door NCNP's is fors gestegen, wat voor de gemeente geleid heeft tot hogere kosten.
Om de inwoners en bedrijven helder en bondig inzicht te geven hoe de OZB tot stand komt is er een informatief / illustratief filmpje gepubliceerd op YouTube en de website van gemeente Amersfoort.
Afvalstoffenheffing
Algemeen
De afvalstoffenheffing wordt kostendekkend geheven. Dat wil zeggen dat ook de kwijtschelding, oninbaarverklaringen en een deel van de kosten van straatvegen door worden berekend in de tarieven. Dit beleid van volledige kostendekking zetten wij ook in 2020 voort. De gehanteerde heffingssystematiek met twee tarieven, een (lager) tarief voor eenpersoonshuishoudens en een (hoger) tarief voor meerpersoonshuishoudens, blijft bestaan in 2020.
Kostenontwikkelingen
De kosten voor inzameling en verwerking van huishoudelijk afval stijgen met de peilaanpassing en de areaaluitbreiding. Echter, er is een extra toevoeging van kosten voor het milieubrengstation. Gebleken is dat er aldaar veel meer aanbod is van afval, waardoor de kosten zijn gestegen. Deze kosten stijging van 0,2 mln. is verwerkt in de tarieven.
Tabel: PL.01 Kostenbasis afvalstoffenheffing
Afvalverwerking | Begroting 2020 | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
AVU | 3.901 | ||||||||||||||||
ROVA | 9.428 | ||||||||||||||||
Zwerfafval | 1.100 | ||||||||||||||||
Compensabele BTW | 2.703 | ||||||||||||||||
Oninbaar | 15 | ||||||||||||||||
Kwijtschelding | 992 | ||||||||||||||||
Overige kosten | 1.019 | ||||||||||||||||
Opbrengst oud papier en PMD | -1.974 | ||||||||||||||||
Totaal afvalverwerking | 17.184 | ||||||||||||||||
Overige kosten gespecificeerd: | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Totaal overige kosten | 1.019 |
Tarieven
De stijging van de kostenbasis leidt tot een verhoging van de afvalstoffenheffing met zes tot negen euro per huishouden. Eenpersoonshuishoudens betalen in 2020 een bedrag van € 216,00 (was € 207,12), meerpersoonshuishoudens € 266,16 (was € 259,92). Beide tarieven zijn verplichte indicatoren voor het BBV.
Geraamde opbrengst afvalstoffenheffing is € 17,181 miljoen, dekkingsgraad is nagenoeg 100%.
Rioolheffing
Algemeen
De rioolheffing wordt geheven voor bekostiging van beheer en onderhoud van het gemeentelijk rioleringsstelsel. Evenals de afvalstoffenheffing is de rioolheffing kostendekkend. De kosten van kwijtscheldingen, oninbaarverklaringen en het grondwaterbeheer zitten in deze heffing verwerkt, als ook een deel van de kosten voor straatreiniging/zwerfafval.
Kostenontwikkelingen
De kostenbasis is ten opzichte van 2019 gestegen door prijspeil en areaaluitbreiding. Grosso modo komt de rioolheffing in 2020 zo’n 1,8% hoger uit dan in 2019.
Tabel: PL.02 Kostenbasis rioolheffing
Riolering | Begroting 2020 | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Dotaties aan voorzieningen | 5.750 | |||||||||||||||||||
Kwijtschelding | 151 | |||||||||||||||||||
Oninbaar | 15 | |||||||||||||||||||
Straatreiniging | 687 | |||||||||||||||||||
Beheer wegen- en watergangen | 807 | |||||||||||||||||||
Compensabele BTW | 1.974 | |||||||||||||||||||
Overige kosten | 4.128 | |||||||||||||||||||
Totaal riolering | 13.512 | |||||||||||||||||||
Overige kosten gespecificeerd: | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Totaal overige kosten | 4.128 |
Herwaardering
Voor de rioolheffing geldt dat de aanslag is gebaseerd op de WOZ-waarde van het pand. De hoogte van de tarieven is daarom afhankelijk van de uitkomst van de herwaardering. Evenals bij de OZB is de ontwikkeling van de WOZ-waardes niet relevant voor de hoogte van de gemiddelde aanslag. Voor de tarieven en de uitkomst van de herwaardering Wet WOZ verwijzen wij u naar de belastingvoorstellen.
Precariobelasting nutsbedrijven
Het Rijk heeft de precariobelasting voor ondergrondse infrastructuur voor nutsbedrijven beperkt. Gemeenten die deze belasting in 2016 al hieven mogen deze nog tot en met 2021 blijven heffen met maximaal het tarief dat gold in 2016. Amersfoort valt binnen deze overgangsregeling. In de kadernota 2018-2022 is besloten de precario voor nutsbedrijven vanaf 2019 in vier gelijke tranches af te bouwen en de vermindering van de precario op te nemen in de OZB. Deze maatregel is verwerkt, zodat de opbrengst voor ondergrondse infrastructuur voor nutsbedrijven met €575.000 is verlaagd en de tarieven daarop zijn aangepast. Het nutsbedrijf zal als gevolg van de verlaagde precario onder toezicht van de ACM de tarieven dienen te verlagen.
Overige belastingen en rechten
De hondenbelasting en de (overige) precariobelasting volgen in 2020 de peilaanpassing, die geraamd is op 2%. Bij vrijwel alle overige heffingen zijn de tarieven gebaseerd op 100% kostendekking. Dit betekent dat daarin in 2020 alle kostenontwikkelingen ten opzichte van 2019 zijn verwerkt. Bij de paspoorten/identiteitskaarten is dit niet het geval, aangezien het Rijk hiervoor maximumtarieven heeft vastgesteld. Ook voor rijbewijzen is door het Rijk een maximumtarief ingesteld. Het tekort op deze leges wordt gedekt uit de algemene middelen.
Lastenontwikkeling burgers
In het volgende overzicht is aangegeven hoe de ontwikkelingen in de OZB, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing, uitgaande van de hiervoor uiteengezette beleidsvoornemens, bij benadering voor de gemiddelde burger uitwerken. Wij benadrukken dat het hier gaat om het statistische begrip gemiddelde burger in een woning van € 259.000 (gemiddelde WOZ-waarde per 1/1/2018, verplichte indicator BBV). Voor individuele burgers zal de feitelijke lastenontwikkeling anders kunnen zijn dan hieronder vermeld. Dat is afhankelijk van de economische waarde van de woning en van de vraag of hij/zij in aanmerking komt voor kwijtschelding. Verder is de lastenontwikkeling uiteraard afhankelijk van de nieuwe WOZ-waarde van de woning. Met deze kanttekeningen ontstaat het volgende beeld van de gemiddelde lastenontwikkeling in 2020 (percentages wijken af als gevolg van afrondingsverschillen):
Tabel: PL.03 Lastenontwikkeling burgers
(bedragen x € 1,--)
Eenpersoonshuishoudens | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Ontwikkeling |
---|---|---|---|
OZB-gebruikersdeel | 0 | 0 | |
Rioolheffing-gebruikersdeel | 58 | 59 | 1,7% |
Afvalstoffenheffing | 207 | 216 | 0,9% |
Lasten huurders | 265 | 275 | 3,8% |
OZB-eigenarendeel | 351 | 368 | 4,8% |
Rioolheffing-eigenarendeel | 72 | 73 | 1,4% |
Lasten eigenaren / bewoners | 688 | 716 | 4,1% |
Meerpersoonshuishoudens | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Ontwikkeling |
OZB-gebruikersdeel | 0 | 0 | |
Rioolheffing-gebruikersdeel | 58 | 59 | 1,7% |
Afvalstoffenheffing | 260 | 266 | 1,6% |
Lasten huurders | 318 | 325 | 2,2% |
OZB-eigenarendeel | 351 | 368 | 4,8% |
Rioolheffing-eigenarendeel | 72 | 73 | 1,4% |
Lasten eigenaren / bewoners | 741 | 766 | 3,4% |
Lastenontwikkeling bedrijven
Hieronder geven wij aan hoe de jaarlijkse gemeentelijke lasten zich in 2020 voor een gemiddeld bedrijf ontwikkelen. Wij zijn daarbij uitgegaan van een gemiddelde waarde van een bedrijfspand van € 655.000 (WOZ-waarde per 1/1/2018).
Tabel: PL.04 Lastenontwikkeling bedrijven
(bedragen x € 1,--)
Bedrijven (cq niet-woningen) | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Ontwikkeling |
---|---|---|---|
OZB-gebruikersdeel | 1.790 | 1.877 | 4,8% |
Rioolheffing-gebruikersdeel | 415 | 422 | 1,7% |
Lasten huurders | 2.205 | 2.299 | 4,3% |
OZB-eigenarendeel | 2.190 | 2.298 | 4,8% |
Rioolheffing-eigenarendeel | 562 | 572 | 1,8% |
Lasten eigenaren | 2.752 | 2.870 | 4,3% |
Lasten eigenaren/gebruikers | 4.957 | 5.169 | 4,3% |
Kwijtschelding van belastingen
Net als in voorgaande jaren worden de maximale mogelijkheden tot het verlenen van kwijtschelding benut. Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingschuldigen. Bij de bepaling daarvan houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid. Van de mogelijkheid om lagere normen (90% of 95%) te hanteren is bewust geen gebruik gemaakt om zodoende de meest ruimhartige kwijtschelding te kunnen verlenen. Ook ondernemers komen voor kwijtschelding van de privé-aanslag in aanmerking. Aan bijstandsgerechtigden, inwoners die uitsluitend een AOW-uitkering hebben en ondernemers met een BBZ-uitkering wordt in de regel geautomatiseerd kwijtschelding verleend. Deze groep, groot zo’n 3.000 belastingschuldigen, hoeft dus geen verzoek om kwijtschelding in te dienen. De gemeente handelt daar proactief door met verleende toestemming van belastingschuldigen gegevens te laten toetsen bij het Inlichtingenbureau, een onderdeel van het Bureau ketenregistratie werk en inkomen (BKWI). Kwijtschelding is mogelijk voor de OZB, de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de hondenbelasting (max.1 hond).
Opbouw belastingramingen
Tabel: PL.05 Belastingramingen
REKENING | BEGROTING | BEGROTING | RAMING | RAMING | RAMING | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Afvalstoffenheffing | 15.673 | 16.067 | 17.183 | 17.676 | 18.328 | 18.675 | |
Hondenbelasting | 655 | 696 | 710 | 710 | 710 | 710 | |
OZB | 42.229 | 45.032 | 47.480 | 49.160 | 50.395 | 51.043 | |
Precariobelasting | 2.519 | 1.880 | 1.308 | 733 | 158 | 158 | |
Rioolheffing | 12.891 | 13.266 | 13.512 | 13.686 | 13.888 | 14.061 | |
TOTAAL | 73.967 | 76.940 | 80.193 | 81.964 | 83.478 | 84.646 |